2.2 Reguła de l'Hospitala (*)

Teoria

Twierdzenie -- reguła de l'Hospitala.

Niech funkcje f,g będą różniczkowalne na pewnym sąsiedztwie punktu x_0. Jeżeli

  1. \lim\limits_{x\to x_0}f(x)=0, \quad \lim\limits_{x\to x_0}g(x)=0,
  2. istnieje granica \displaystyle\lim\limits_{x\to x_0}\frac{f'(x)}{g'(x)} (właściwa lub niewłaściwa),

to istnieje granica \displaystyle\lim\limits_{x\to x_0}\frac{f(x)}{g(x)}, przy czym

\displaystyle\lim\limits_{x\to x_0}\frac{f(x)}{g(x)}=\lim\limits_{x\to x_0}\frac{f'(x)}{g'(x)}.

Uwaga 1. Powyższe twierdzenie dotyczy symbolu nieoznaczonego typu \frac 00, ale przy odpowiedniej zmianie założeń pozostaje prawdziwe dla symbolu \frac{\infty}{\infty} oraz dla granic jednostronnych i granic w \pm \infty.

Uwaga 2. Regułę można także stosować do pozostałych symboli nieoznaczonych, po sprowadzeniu ich do symbolu \frac 00 lub \frac{\infty}{\infty} w następujący sposób:

  • symbol 0\cdot \infty sprowadzamy do \frac 00 lub \frac{\infty}{\infty} za pomocą przekształceń:
    \ \qquad f(x)\cdot g(x)=\frac{f(x)}{\frac{1}{g(x)}}=\frac{g(x)}{\frac{1}{f(x)}};
  • symbol \infty - \infty przekształcamy najpierw do symbolu 0\cdot \infty a następnie do \frac 00 lub \frac{\infty}{\infty}:
    \ \qquad f(x)- g(x)=f(x)g(x)\left( \frac{1}{g(x)}-\frac{1}{f(x)}\right)=\frac{\frac{1}{g(x)}-\frac{1}{f(x)}}{\frac{1}{f(x)g(x)}};
  • symbole 1^{\infty}, 0^0 oraz \infty^0 sprowadzamy do 0\cdot \infty za pomocą tożsamości f(x)^{g(x)}=e^{g(x)\cdot \ln f(x)} (wyrażenie f(x)\cdot \ln g(x) jest zawsze wówczas symbolem typu 0\cdot \infty).